Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan 2025 yılı ikinci çeyreğine ait Finansal Hesaplar Raporu, Türkiye ekonomisinin mevcut durumuna dair önemli ipuçları sunuyor. Rapora göre, vatandaşların finansal varlıkları artarken, ülke ekonomisinin borç yükü de giderek büyüyor. Bu durum, gelecekte yaşanabilecek olası ekonomik risklere işaret ediyor.

Vatandaş Biriktiriyor, Devlet Borçlanıyor

Raporda yer alan verilere göre, yurt içi yerleşik sektörlerin toplam finansal varlıkları 181 trilyon TL seviyesinde gerçekleşti. Bu, vatandaşların tasarruf eğiliminde olduğunu ve birikimlerinin arttığını gösteriyor. Ancak aynı raporda yer alan diğer bir veri ise durumun vahametini ortaya koyuyor: Yurt içi yerleşik sektörlerin toplam yükümlülükleri ise 193 trilyon TL seviyesinde. Bu durum, ülke ekonomisinin borç yükünün finansal varlıkların üzerinde olduğunu açıkça gösteriyor.

Ekonomistler, bu durumun sürdürülebilir olmadığını ve gelecekte ekonomik dengesizliklere yol açabileceğini belirtiyorlar. Vatandaşların birikim yapması olumlu bir gelişme olsa da, devletin ve şirketlerin borçlanma eğiliminin artması, uzun vadede ciddi sorunlara neden olabilir.

Borçlanmanın Nedenleri ve Sonuçları

Peki, Türkiye ekonomisi neden bu kadar borçlanıyor? Bu sorunun birden fazla cevabı olabilir:

• Yüksek Enflasyon: Enflasyonun yüksek seyretmesi, şirketlerin ve bireylerin harcamalarını finanse etmek için daha fazla borçlanmasına neden olabilir.
• Düşük Faiz Politikaları: Düşük faiz oranları, borçlanmayı cazip hale getirerek borçlanma eğilimini artırabilir.
• Yatırım İhtiyaçları: Altyapı ve diğer yatırım projeleri için gerekli olan finansmanın sağlanması için borçlanmaya gidilebilir.

Bu borçlanmanın sonuçları ise oldukça ciddi olabilir:

• Ekonomik Kırılganlık: Yüksek borç yükü, ekonomiyi dış şoklara karşı daha kırılgan hale getirebilir.
• Faiz Yükü: Borçların faiz ödemeleri, devlet bütçesi üzerinde önemli bir yük oluşturabilir.
• Enflasyonist Baskılar: Borçlanmanın artması, para arzını artırarak enflasyonist baskıları tetikleyebilir.

Ekonomik Dengelenme İçin Ne Yapılmalı?

Peki, bu durumdan kurtulmak ve ekonomik dengeyi sağlamak için neler yapılmalı? Ekonomistlere göre, öncelikle borçlanma eğilimini azaltacak politikalar izlenmeli. Bu kapsamda:

• Sıkı Para Politikası: Enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranları artırılabilir.
• Mali Disiplin: Devlet harcamaları kontrol altına alınarak bütçe açığı azaltılabilir.
• Yapısal Reformlar: Ekonominin rekabet gücünü artıracak ve verimliliği yükseltecek yapısal reformlar yapılabilir.

Ayrıca, vatandaşların tasarruf alışkanlıklarını destekleyecek ve yatırım yapmalarını teşvik edecek politikalar da izlenmeli. Bu sayede, ekonominin finansal yapısı güçlendirilebilir ve borç yükü azaltılabilir.

TCMB'nin raporu, Türkiye ekonomisinin kırılganlığını bir kez daha gözler önüne seriyor. Vatandaşların birikimleri artarken, ekonominin borç yükü de giderek büyüyor. Bu durumun sürdürülebilir olmadığı ve gelecekte ciddi sorunlara yol açabileceği açık. Hükümetin, ekonomik dengeyi sağlamak ve borçlanma eğilimini azaltmak için acil önlemler alması gerekiyor. Aksi takdirde, Türkiye ekonomisi daha da zorlu bir sürece girebilir.