Filistin resmi haber ajansı WAFA'nın aktardığına göre, Kudüs Valiliği Müsteşarı Maruf er-Rifai'nin yaptığı yazılı açıklamada, İsrail'in Mescid-i Aksa'nın altında gerçekleştirdiği kazı çalışmalarının, özellikle çeşitli bölgeleri birbirine bağlayan tünellerin kazılmasının, Eski Kudüs'teki tarihi ve İslami yapıları Yahudileştirme planının bir parçası olduğu ve bunun hukuka aykırı olduğu belirtildi. Bu durum, bölgede büyük bir endişe yaratmış durumda.

Tehlike Altındaki Tarihi Yapılar

Rifai, tünellerin çoğunun tarihi su yolları olduğunu ve bu su yollarının kurutularak tünellere, müzelere ve sinagoglara dönüştürüldüğünü ifade etti. Bu tünellerden birinin de 'Cebbane Çarşısı' olarak bilinen tünel olduğunu ve bu tünelin, Mescid-i Aksa'nın altındaki altyapıyı tehdit eden bir Yahudi turist yoluna dönüştürüldüğünü aktardı. Bu durum, tarihi yapıların korunması konusunda ciddi endişelere yol açıyor.

Kazıların, tarihi evler ve eski okullar gibi bazı Filistin simgelerinin tahrip olmasına yol açabileceği gibi, Mescid-i Aksa'nın altındaki toprağı da etkileyerek temellerinin sağlamlığını da tehdit edebileceğini belirten Rifai, kazıların bilimsel metodolojiden yoksun ve statükonun ihlali niteliğinde olmasının, kazıların tamamen siyasi amaçlı olduğunu gösterdiğini vurguladı. Bu durum, kazıların altında yatan asıl niyetin ne olduğuna dair soru işaretleri yaratıyor.

Tünellerin Amacı Ne?

Tünellerin, kutsal şehrin geleceği ve Filistin kimliği konusunda endişelere yol açan bir hamle olarak, Kudüs'teki kutsal mekanlar üzerinde İsrail denetimini sağlamayı amaçladığını aktaran Rifai, bu girişimin, Eski Şehir'i Yahudileştirmeyi ve özelliklerini değiştirmeyi amaçlayan uzun vadeli bir siyasi projenin parçası olduğunu vurguladı. Bu durum, bölgedeki siyasi gerginliği daha da artırabilir.

İsrail'in kazılarının, Kudüs ve içindeki Müslümanlara ve Hristiyanlara ait kutsal alanlar üzerinde İsrail denetimini tesis etmek amacıyla, Mescid-i Aksa'nın duvarları ve çevresi de dahil olmak üzere dini mekanları tahrip etmeye odaklandığını kaydeden Rifai, İsrail'in, var olan tarihi yapıları yıkarak yerleri kendi anlatısına uyacak şekilde değiştirdiğine dikkati çekti. Bu durum, bölgedeki kültürel mirasın korunması açısından büyük bir tehdit oluşturuyor.

Netanyahu'nun Tünel Açılışı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eylül ayında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birlikte, İsrail'in Kudüs'ün Eski Kent bölgesinde ve Mescid-i Aksa çevresinde kazdığı onlarca tünelden biri olan "Hacılar Yolu" adlı tünelin açılışını yapmıştı. Bu durum, uluslararası kamuoyunda büyük tepkilere yol açmıştı.

Kudüs'ün Tarihi Dokusu Tehlikede mi?

Mescid-i Aksa çevresinde kazılan tüneller, sadece dini yapılar için değil, aynı zamanda Kudüs'ün tarihi dokusu için de büyük bir tehdit oluşturuyor. Uzmanlar, bu türden kazıların, bölgedeki tarihi yapıların temellerini zayıflatabileceği ve çökme riskini artırabileceği konusunda uyarıyor. Ayrıca, kazılar sırasında ortaya çıkan toprak kaymaları da, bölgedeki diğer yapıların zarar görmesine neden olabilir.

Uluslararası Toplum Ne Yapmalı?

Mescid-i Aksa çevresindeki kazılarla ilgili olarak uluslararası toplumun harekete geçmesi ve İsrail'e bu kazıları durdurması için baskı yapması gerekiyor. UNESCO gibi uluslararası kuruluşlar, bölgedeki tarihi yapıların korunması için daha aktif bir rol üstlenmeli ve gerekli önlemleri almalıdır. Aksi takdirde, Kudüs'ün tarihi dokusu ve Mescid-i Aksa gibi önemli dini yapılar, geri dönülmez bir şekilde zarar görebilir.

Sonuç

İsrail'in Mescid-i Aksa çevresinde yürüttüğü tünel kazıları, bölgedeki tarihi ve dini yapılar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Bu kazılar, sadece Mescid-i Aksa'nın temellerini değil, aynı zamanda Kudüs'ün tarihi dokusunu da tehlikeye atıyor. Uluslararası toplumun bu duruma sessiz kalmaması ve İsrail'e kazıları durdurması için baskı yapması gerekiyor. Aksi takdirde, Kudüs'ün tarihi ve kültürel mirası, geri dönülmez bir şekilde zarar görebilir.