ABD Başkanı Donald Trump'ın açıkladığı yeni gümrük vergileri dünya ticaretinde büyük yankı uyandırdı. Özellikle otomobil sektörünü hedef alan %25'lik tarife ve 185 ülkeye uygulanan karşılıklı vergiler, küresel ekonomide belirsizlik yaratırken, Türkiye için bazı fırsatları da beraberinde getirebilir. Peki, bu durum Türkiye ekonomisini nasıl etkileyecek? İşte uzmanların yorumları ve detaylar…
Trump'ın Gümrük Vergisi Kararı Ne Anlama Geliyor?
Donald Trump'ın "ABD artık tek taraflı ekonomik teslimiyet politikasına devam edemez" sözleriyle duyurduğu yeni gümrük tarifeleri, aslında bir ticaret savaşının fitilini ateşledi. Türkiye'nin de aralarında bulunduğu bazı ülkelere %10 gibi daha düşük oranlar uygulanırken, Çin, Kamboçya ve Vietnam gibi ülkelere daha yüksek tarifeler (%34-%49) uygulanması dikkat çekiyor. Bu durum, küresel ekonomide durgunluk beklentilerini artırırken, petrol fiyatlarında da düşüşe neden oldu.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, diğer ülkelerin aceleci tepkiler vermemesi gerektiğini savunarak, "Herkes arkasına yaslansın, derin bir nefes alsın ve acele karşılık vermesin. Olaylar nereye gidiyor bir görelim. Eğer karşılık verirseniz o zaman olayları tırmandırabilirsiniz," ifadelerini kullandı.
- Çin: "Bu, tipik bir tek taraflı zorbalık uygulamasıdır."
- AB: "Küresel ekonomi büyük zarar görecek, belirsizlik artacak ve korumacılık daha fazla yükselecek."
- Almanya: "Bu, tüm dünyada refah oluşturan ve esasen Amerikan çabalarının sonucu olan ticaret düzenine yapılan bir saldırıdır."
Türkiye İçin Fırsatlar ve Tehditler Neler?
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, Türkiye'nin %10'luk vergi diliminde yer almasının bir avantaj olabileceğini belirtiyor. "Türkiye ile ABD arasındaki ticaret artabilir. Üretim buraya kayabilir. Yabancı firmalar burada üretim yapıp diğer ülkelere ihracat yapabilir. Türkiye bu fırsatı iyi değerlendirmeli. Üretimin ve ihracatın desteklenmesi gerekiyor," diyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da benzer görüşleri savunuyor: "Türkiye’nin düşük dilimde kalması hem doğrudan hem dolaylı yoldan olumlu bir gelişme. Şu anda fiyat rekabetinde zorlanıyoruz, bu durumun rekabet gücüne katkıları olur ama bizim ilave atmamız gereken adımlar da var."
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ise şunları söylüyor: "Ülkemize uygulanacak yüzde 10 gümrük vergisini diğer ülkelere kıyasla bir avantaja dönüştürerek, doğru stratejiyle küresel ticaret rekabetinde bir adım öne geçebiliriz."
Küresel Ekonomide Beklentiler Ne Yönde?
Trump'ın gümrük vergisi kararı, küresel ekonomide belirsizlikleri artırırken, bazı uzmanlar enflasyonun yükselebileceği ve büyümenin zayıflayabileceği konusunda uyarıyor. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri ve Çin'in ihracatının olumsuz etkilenebileceği belirtiliyor. Bu durum, dünya genelinde milyonlarca vatandaşın daha yüksek market faturalarıyla karşılaşmasına ve ilaç, ulaşım gibi temel ihtiyaçların daha pahalı hale gelmesine neden olabilir.
Sonuç olarak, Donald Trump'ın gümrük vergisi kararı dünya ticaretini yeniden şekillendirecek gibi görünüyor. Türkiye için bu durum, doğru stratejilerle yönetilirse bir fırsata dönüşebilir. Ancak, küresel ekonomideki belirsizliklerin artması ve ticaret savaşının tırmanma ihtimali de göz önünde bulundurulmalı. Türkiye'nin üretim ve ihracatını destekleyerek, bu yeni düzende rekabet gücünü artırması gerekiyor.
