Karadeniz kıyılarında sıkça karşılaşılan ve halk arasında "çeken akıntı" olarak bilinen rip akıntısı, özellikle yaz aylarında büyük bir tehlike oluşturuyor. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Deniz Bayraktar Bural, bu tehlikeli durumdan kurtulmanın yollarını anlatarak önemli uyarılarda bulundu. Rip akıntısına kapılanların panik yapmaması ve doğru teknikleri uygulaması hayati önem taşıyor.

Rip Akıntısı Nedir ve Nasıl Oluşur?

Rip akıntıları, sahil şeridinden açık denize doğru gelişen ve oldukça güçlü olabilen akıntılardır. Bu akıntıların oluşumunda en önemli faktörler dip batimetrisi (kum tepeceği-yarık-kum tepeceği) ve kıyıya paralel ilerleyen dalgaların kırılmasıdır. Dr. Bural, bu durumu şöyle açıklıyor:

“İlerleyen dalgalar kum tepeciği üzerinden sığlaşma etkisi nedeniyle kırılıyor. Kırıldıktan sonra da bu yarık içerisine hızla geri girerek açık denize doğru çok şiddetli bir akıntı oluşmasına sebep oluyor. Bu noktada zaten kırılan dalgaların formu bozulup bir akıntıya dönüşmüş oluyor.”

Kumlu deniz yapısı ve kırılan dalgaların olduğu her yerde rip akıntısı oluşabilir. Rüzgarın şiddeti de dalgaların yüksekliğini ve periyodunu artırarak bu akıntıların oluşumuna katkıda bulunur.

Rip Akıntısı Nasıl Tespit Edilir?

Rip akıntısını tespit etmek her zaman kolay olmasa da, bazı belirtiler size yardımcı olabilir. Dr. Bural, şu ipuçlarını veriyor:

• Kırılan dalgaların yukarıya taşınmasıyla deniz suyunun yüzeyinde bulanıklık ve kahverengi bir görüntü oluşabilir.
• Suyun üzerinde kısmi bir kahverengilik görüyorsanız, bu noktada rip akıntısı olabilir.
• Akıntının yön değiştirmesiyle su yüzeyinde köpüklenme görülebilir.
• Su yüzeyinde bir düzensizlik, kahverengi görüntü veya köpüklenme varsa dikkatli olun.

Rip Akıntısına Yakalanınca Ne Yapmalı?

Rip akıntısına kapılan kişilerin en büyük hatası paniğe kapılmaktır. Dr. Bural, bu durumda yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:

“Rip akıntısına kapılan kişinin öncelikle akıntıya karşı yüzmemesi gerekiyor. Boğulmaların büyük çoğunluğu o esnada yaşanıyor. Çünkü sizi sahilden uzaklaştırıyor. Bu noktada o yüzücü panikle karşıya doğru yüzmeye çalışıyor. Tabii ki yoruluyor çünkü çok şiddetli bir akıntıdan bahsediyoruz. O noktada kişinin yorulmasına, nefessiz kalmasına yol açıyor. Mümkünse eğer iyi bir yüzücüysek sahile paralel, yanlamasına yüzmek akıntıdan bir şekilde bizi uzaklaştırır veya sadece su yüzeyinde kalmaya odaklanabiliriz. Çünkü bu sonuçta genellikle dar, kısa süreli bir akıntı. Bir müddet sizi sahilden uzaklaştıracak. Bir noktadan sonra çeken akıntının yaşandığı bölgeden uzaklaşacaksınız."

Özetle, rip akıntısına yakalandığınızda:

• Panik yapmayın.
• Akıntıya karşı yüzmeyin.
• Sahile paralel yüzerek akıntıdan uzaklaşmaya çalışın.
• Eğer iyi bir yüzücü değilseniz, sadece su yüzeyinde kalmaya odaklanın.

Türkiye kıyılarında rip akıntılarının en sık görüldüğü yerlerin başında Karadeniz geliyor. İstanbul'un Karadeniz'e açılan noktaları olan Ağva ve Şile gibi bölgelerde de bu akıntılara sıkça rastlanıyor. Rip akıntılarıyla ilgili bilinç düzeyinin artırılması ve gerekli önlemlerin alınması, olası boğulma vakalarının önüne geçmek için büyük önem taşıyor. AFAD öncülüğünde yapılan çalışmaların yaygınlaştırılması ve halkın bilinçlendirilmesi bu konuda atılacak önemli adımlardan biri olacaktır.