Son günlerde Tepebaşı Belediyesi'nin vatandaşa ve işletmelere gönderdiği faturalarda yer alan "katı atık ücreti" büyük bir tartışma başlattı. Uygulamanın şekli ve zamanlaması vatandaşların tepkisini çekti. Peki, bu ücret neden alınıyor ve hukuki dayanağı nedir?

Katı Atık Ücreti Nedir ve Neden Tartışılıyor?

Çöp toplama, taşıma ve bertaraf hizmetleri belediyelerin temel görevlerindendir. Bu hizmetler yıllardır emlak vergileri ve merkezi bütçeden aktarılan paylarla finanse ediliyordu. Ancak, 2872 Sayılı Çevre Kanunu'nun 11. maddesi belediyelere katı atık ücreti alma yetkisi verdi. 27/10/2010 tarihli yönetmelikle bu durum daha da belirginleşti, ancak uygulama sorunları da beraberinde geldi. Katı atık ücretinin ne zaman ve nasıl tahakkuk ettirileceği konusu hem belediye yöneticilerini hem de hukukçuları zorladı. Süreç sürekli ertelendi, ancak bazı belediyeler ticari işletmelerden ve hatta hanelerden bu ücreti almaya başladı.

Tepebaşı Belediyesi'nin Uygulaması ve Vatandaş Tepkisi

Tepebaşı Belediyesi'nin ticari işletmelerden katı atık ücreti almaya başlaması, işletme sahiplerini şaşırttı. Birçok işletme sahibi, herhangi bir bilgilendirme veya sözleşme yapılmadan bu ücretle karşılaştı. Afaki rakamların havada uçuştuğu ve belediyeye başvuran vatandaşların farklı rakamlarla karşılaştığı bu durum, vatandaşların haklı olarak isyan etmesine neden oldu. Mevzuata göre, belediyelerin bu ücreti keyfi olarak dayatması mümkün değil. Özellikle ticari işletmelerden alınacak ücretler için her bir işletmeyle sözleşme yapılması gerekiyor. Tepebaşı Belediyesi'nin bu sözleşmeleri yapmadan ücret tahakkuk ettirmesi hukuki açıdan sorunlu bir durum yaratıyor.

Erteleme Kararına Rağmen Uygulamanın Başlatılması

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yeni düzenlemesiyle bu yükümlülüğün uygulanması 31/12/2026 yılı sonuna kadar ertelenmişken, bazı belediyelerin aceleyle tahakkuka başlaması soru işaretleri yaratıyor. 18 Şubat 2025 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan değişikliğe göre, belediyelerin bu tarihe kadar gerekli hazırlıkları yapıp sonrasında tahakkuk sürecine geçmeleri gerekiyor. Bu süreçte tüm ticari işletmelerin bilgilendirilmesi ve sözleşmelerin yapılması hedefleniyor. Peki, Tepebaşı Belediyesi neden bu erteleme kararına rağmen uygulamaya geçmekte ısrar ediyor?

Hukuki Süreç ve Beklentiler

Vatandaşlar ve ticaret odaları, uygulamanın keyfiliğine itiraz ediyor ve konuyu yargıya taşıyor. İdare mahkemelerinde açılan davalarda, belediyelerin sözleşmesiz tahakkuklarının iptali isteniyor. Türkiye'de benzer davalarda belediyelerin uygulamalarının iptal edildiği örnekler mevcut. Bu nedenle, Tepebaşı Belediyesi'nin tahakkuk ettirdiği ücretlerin de idare mahkemeleri tarafından iptal edilmesi bekleniyor. Belediyelerin asli görevlerini yerine getirirken şeffaf, hukuka uygun ve vatandaşın yükünü artırmayacak şekilde hareket etmesi gerekiyor. Hukuki boşluklar ve keyfi uygulamalar, zaten zor ekonomik şartlarda yaşayan halkın omzuna yeni yükler bindirmemelidir.

Sonuç

Katı atık ücreti tartışması, sadece bir ücret meselesi değil, aynı zamanda adalet ve hakkaniyet meselesidir. Belediyelerin vatandaşları bilgilendirerek, şeffaf bir şekilde hareket etmesi ve hukuki süreçlere uygun davranması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, vatandaşların güveni sarsılacak ve belediyelere olan tepkiler artacaktır. Bu durum, yerel yönetimlerin itibarını zedeleyebilir ve toplumda huzursuzluğa yol açabilir.