Türkiye'yi derinden sarsan depremlerin ardından, enkaz altında kalan canların yanı sıra, hayatta kalanların da ruh sağlığı büyük bir tehdit altında. Depremin yarattığı fiziksel yıkımın ötesinde, insanların yaşadığı derin psikolojik travma, uzun vadeli etkiler bırakabilecek nitelikte. Soner Yalçın'ın dikkat çektiği gibi, bu travmanın en önemli unsurlarından biri de, depremin insanlarda yarattığı "acizlik" hissi ve bunun beraberinde getirdiği "aşağılanma" duygusu.

Depremin Tetiklediği Acizlik ve Çaresizlik

Deprem gibi büyük felaketler, insanların doğa karşısındaki güçsüzlüğünü acı bir şekilde hatırlatır. Evlerimizin, eşyalarımızın, sevdiklerimizin bir anda yok olması, hayatımızın kontrolünün elimizden kayıp gittiği hissini uyandırır. Bu durum, derin bir çaresizlik ve acizlik duygusu yaratır. İnsanlar, sevdiklerini kurtarmak, kendilerini ve ailelerini güvende tutmak için çabalarken, çoğu zaman yetersiz kalır. Bu yetersizlik hissi, zamanla daha derin bir aşağılanma duygusuna dönüşebilir.

Aşağılanma duygusu, kişinin kendine olan saygısını ve özgüvenini zedeleyebilir. Depremzedeler, "Neden ben?", "Neden biz?" gibi sorularla boğuşurken, yaşadıkları acıyı hak etmediklerini düşünürler. Ancak, felaketin getirdiği acizlik hissi, bu sorulara mantıklı bir cevap bulmalarını engeller. Bu durum, depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi psikolojik sorunların ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.

• Çaresizlik ve kontrol kaybı hissi
• Yetersizlik ve suçluluk duyguları
• Kendine saygıda azalma
• Umutsuzluk ve karamsarlık

Psikolojik Destek ve Toparlanma Süreci

Depremzedelerin yaşadığı bu zorlu süreçte, psikolojik destek büyük önem taşır. Profesyonel yardım almak, travmanın etkilerini azaltmaya ve toparlanma sürecini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Psikologlar ve psikiyatristler, depremzedelere yaşadıkları duyguları anlamlandırmaları, baş etme mekanizmalarını geliştirmeleri ve geleceğe umutla bakmaları konusunda destek olabilirler. Ayrıca, aile ve arkadaş çevresinin desteği, dayanışma ve empati de toparlanma sürecinde önemli rol oynar.

Toparlanma süreci, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kimi insanlar, kısa sürede normale dönerken, kimileri için bu süreç daha uzun ve zorlu olabilir. Önemli olan, sabırlı olmak, kendine zaman tanımak ve destek istemekten çekinmemektir. Unutmamak gerekir ki, travma sonrası büyüme de mümkündür. Yani, yaşanan acıların ardından, daha güçlü, daha dirençli ve daha bilge bir insan olarak hayata devam etmek de mümkündür.

Depremin yarattığı acizlik ve aşağılanma duygusu, depremzedelerin ruh sağlığını derinden etkileyen önemli bir faktördür. Bu duygularla baş etmek için, psikolojik destek almak, dayanışma içinde olmak ve umudu kaybetmemek önemlidir. Unutmayalım ki, bu zorlu günleri birlikte aşacak ve yaralarımızı birlikte saracağız.